Een woordje over waterbehandeling
Zwembadwater dient steeds behandeld te worden om zonder zorgen te kunnen genieten van je plonske. Daarom is het belangrijk om even stil te staan bij de verschillende parameters en hun betekenis.
pH: Zuurtegraad
Dit is de maat voor zuurtegraad en geeft aan of het water zuur of basisch is op een schaal van 0-14 waarbij lager dan 7 het water zuur is, 7 neutraal is en meer dan 7 basisch is. In het geval van een zwembad, is het beheersen van de pH van het water belangrijk om de waterkwaliteit te handhaven, corrosie van zwembadapparatuur te voorkomen, en om ervoor te zorgen dat de chemicaliën die worden gebruikt om het water schoon te houden effectief werken. Ideaal voor een zwembad is tussen 7,2 en 7,6. De pH-waarde is zowat de belangrijkste factor in zwembadwater en zal de werking van de chloor beïnvloeden. Bij een te lage waarde zal de chloor een agressieve reactie hebben en materialen kunnen aantasten. Bij een te hoge waarde zal de chloor een mindere of zelfs geen werking hebben.
TA: Alkaliniteit
Alkaliniteit is een maat voor het vermogen van een oplossing om de pH-waarde te bufferen, oftewel te weerstaan tegen grote schommelingen in zuurgraad (pH). Een juiste alkaliniteit in het zwembadwater fungeert als een buffer die helpt om de pH-waarde van het zwembadwater stabiel te houden. De alkaliniteit heeft invloed op de effectiviteit van desinfectiemiddelen, zoals chloor. Een juiste alkaliniteit zorgt ervoor dat het desinfectiemiddel efficiënter werkt. In zwembadwater wordt de alkaliniteit uitgedrukt in “parts per million” (ppm) of “milligram per liter” (mg/L). De ideale waarde ligt tussen 80 en 120 ppm.
Totale chloor
Verwijst naar de totale hoeveelheid chloor in het zwembad. Het omvat zowel het “vrije chloor” als het “gebonden chloor”. De totale chloor is dus de som van de vrije chloor en de gebonden chloor. De meeste teststrips zullen deze waarde weergeven bij het meten waardoor een verkeerd beeld kan gevormd worden, maar sommige strips kunnen ook de verschillende waarden meten. Als het totale chloorgehalte te hoog is, kan dit leiden tot irritatie van de huid en ogen van zwemmers. Als het te laag is, kan het zwembadwater niet voldoende gedesinfecteerd zijn en kan het een broedplaats worden voor bacteriën en algen. De waarde voor totale chloor bij buitenzwembaden ligt tussen 0,5 en 3,0 ppm.
Vrije chloor
Dit is de hoeveelheid chloor in het water die nog niet heeft gereageerd met verontreinigingen zoals bacteriën en organische stoffen. Vrij chloor is het actieve desinfectiemiddel dat in staat is om bacteriën en ziektekiemen te doden en organische verontreinigingen af te breken. Deze chloor zal dus zijn werking doen en zorgen voor desinfectie. De ideale waarde voor vrije chloor ligt voor buitenbaden tussen 0,5 en 3,0 ppm.
Gebonden chloor
Dit is chloor dat al heeft gereageerd met verontreinigingen in het water en zijn desinfecterende werking heeft uitgevoerd. Het gebonden chloor is nog steeds aanwezig in het water, maar het is niet langer actief als desinfectiemiddel. Deze chloor zal dus geen werking meer hebben en mag niet de overhand hebben t.o.v. de vrije chloor! De gebonden chloor mag maximaal 1,0 ppm zijn.
Calciumhardheid (kalk)
Calciumhardheid verwijst naar de concentratie van calciumionen (Ca2+) in water. Het is een belangrijke parameter bij het testen en beheren van de waterkwaliteit, met name in zwembaden en spa’s. Calciumhardheid wordt vaak uitgedrukt in milligrammen calciumcarbonaat per liter water. Een geschikte calciumhardheid helpt om de pH-waarde van het water stabiel te houden, waardoor de kans op corrosie van metalen oppervlakken en apparatuur wordt verminderd. Een te lage calciumhardheid kan leiden tot corrosie van beton, stucwerk en metalen oppervlakken. Aan de andere kant kan een te hoge calciumhardheid leiden tot kalkafzetting op oppervlakken en in leidingen. Het ideale niveau van calciumhardheid kan variëren afhankelijk van factoren zoals het type zwembad (betonnen zwembad, liner, etc.) en het gebruik van het zwembad. Over het algemeen wordt een calciumhardheid van 150-250 mg CaCO3/L als geschikt beschouwd voor de meeste zwembaden.
Dit zijn de meest belangrijke factoren die een goede en stabiele waterbehandeling mogelijk maken. Daarnaast zijn er nog verschillende stoffen die zicht in het zwembadwater bevinden zoals ijzer, koper, … Dit zijn niet de belangrijkste factoren, maar toch mogen deze niet in te grote hoeveelheden aanwezig zijn in zwembadwater. Dit kan tevens zorgen voor problemen en instabiele ontsmetting.
Metalen kunnen soms in zwembadwater voorkomen als ongewenste verontreinigingen. De meest voorkomende metalen die problemen kunnen veroorzaken in zwembadwater zijn ijzer, koper en mangaan. Deze metalen kunnen in het water terechtkomen vanuit verschillende bronnen, zoals het vulwater, regenwater, corrosie van metalen oppervlakken en leidingen, en zelfs via zwemmers die metalen deeltjes meebrengen op hun huid of kleding.
Wat is cyanuurzuur in zwembadwater?
Cyanuurzuur of stabilisator wordt gebruikt om de afbraak van chloor door UV-licht van de zon te verminderen. Dit wordt toegevoegd aan chloortabletten en granulaten om te vermijden dat het aanwezige chloor te snel zal afgebroken worden. Het grote nadeel van cyanuurzuur is dat deze stof zal achterblijven in het water, waardoor de vrije chloor minder actief wordt!
Indien de concentratie cyanuurzuur groter dan 70 mg/l is, is de werking en desinfectiekracht van je vrije chloor minimaal. Dit heeft als gevolg dat het water groen wordt (algengroei) en/of niet meer gedesinfecteerd is! De aanwezigheid van cyanuurzuur is vaak onrechtstreeks de oorzaak voor het oplopen van infecties zoals oog- en oorontstekingen! Cyanuurzuur wordt eveneens giftig voor de mens bij concentraties groter dan 70 mg/l.
De enige manier om cyanuurzuur uit het zwembadwater te verwijderen, is het water deels of helemaal verversen met nieuw leidingwater. In extreme gevallen is het zelfs nodig om liner en leidingen volledig te spoelen alvorens het zwembad terug te vullen.
Conclusie
Voor de kleinere (opbouw)zwembaden kan het gebruik van chloortabletten en granulaten gemakkelijk zijn vermits deze meestal ieder jaar terug gevuld worden met vers water. Voor de bouwkundige zwembaden raden wij het gebruik van chloortabletten en granulaten niet aan omwille van het aanwezige cyanuurzuur. Daarnaast is het ook vrij moeilijk om constant een gelijkmatige en degelijke chloorwaarde te garanderen. Bij gebruik van tabletten en granulaten zal men geregeld pieken van teveel chloor of te weinig chloor hebben.
Ontsmetting met vloeibare chloor is veruit de beste manier om het zwembadwater te behandelen, maar dit is bijna onbegonnen werk om manueel te doen. Doordat er meestal geen of weinig stabilisator aanwezig is in vloeibare chloor, zal deze snel worden afgebroken door de werking en zonlicht. Vandaar is het belangrijk dat dit automatisch gebeurt door gebruik te maken van een automatisch doseersysteem. Dit systeem zal ervoor zorgen dat er op bepaalde tijdstippen automatisch chloor gedoseerd zal worden, zodat een continue werking gegarandeerd is. In de meeste toestellen zal tevens een regeling voor de pH voorzien zijn. Dit is bijna noodzakelijk vermits vloeibare chloor de pH zal doen stijgen, waardoor er automatisch pH-min zal worden toegevoegd om ook deze stabiel te houden!
Nog vragen?
Zit je met meer vragen over waterbehandeling en wens je graag wat meer informatie?
Stel je vragen in een mailtje naar [email protected] en we proberen ze zo snel mogelijk te beantwoorden.